Tineke Abma is directeur-bestuurder van kennisinstituut Leyden Academy on Vitality and Ageing en hoogleraar Ouderenparticipatie bij de afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG) van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Na te zijn opgeleid als verpleegkundige en gepromoveerd in Beleid en Management Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, heeft Tineke een uitgebreide academische carrière opgebouwd. Haar maatschappelijke missie is de kwaliteit van leven van ouderen te verbeteren.
Healthy Aging
"De grote uitdaging waar we voor staan is de vergrijzende populatie," begint Abma. "Steeds meer mensen hebben chronische aandoeningen, eenzaamheidsproblematiek en mentale problemen. We zitten met een systeem dat is gebouwd rondom acute ziekten, maar dat nu moet transformeren naar een systeem dat zich richt op gezondheid, veerkracht en persoonsgerichte zorg in de nabijheid van waar mensen leven, ook voor oudere mensen. Die transformatie probeer ik vanuit mijn werk en Arts in Health Netherlands beweging te ondersteunen."
De rol van kunst
Abma benadrukt de rol die kunst en cultuur kunnen spelen bij deze transformatie. "Als je van acute, genezingsgerichte zorg wilt overgaan naar zorg die afstemt op de verlangens en behoeftes van mensen, dan kan kunst een belangrijke rol spelen. Kunst, zoals dans en muziek, heeft bewezen positieve effecten op de gezondheid van mensen. Het bewijs hiervoor stapelt zich op."
Praktijkvoorbeelden en bewijs
Er zijn steeds meer studies die het positieve effect van kunst op gezondheid aantonen. Een paar voorbeelden:
Persoonlijke ervaring
Abma ziet het in haar nabije omgeving: "Mijn vader heeft Alzheimer en zingt in shantykoor ‘De Freulesjongers.’ Hij vergeet veel, maar dit niet. Hij komt altijd positief en levendig thuis, wat een positieve invloed heeft op mijn moeder. Als mantelzorger heeft ze even respijt. De optredens van het koor in de gemeenschap zijn voor beide een grote bron van vreugde en halen hen uit hun isolement."
Structurele inbedding van kunst in de zorg
"Kunst is nu nog vaak een ad hoc activiteit, stellen we in de whitepaper Arts in Health Netherlands. Het is een grote uitdaging om kunst structureel in te bedden in het primaire proces van de zorg. In Manchester wordt publiek geld gebruikt voor het opzetten van muziekcafés voor mensen met dementie. Zulke initiatieven wil ik ook graag in Nederland bevorderen."
Tips voor zorgprofessionals
Abma sluit af met een tip voor zorgprofessionals: "Laat je eens raken door mee te doen aan een muziek-, dans- of andere kunstzinnige activiteit binnen de zorg. Je moet het zien, beleven en voelen om de waarde ervan te begrijpen."
Congres: Week van Arts en Leefstijl
In november zal Tineke Abma spreken tijdens het congres van de Week van Arts en Leefstijl. "Wil je meer weten over hoe kunst kan bijdragen aan healthy aging? Kom dan naar mijn lezing," zegt Tineke. "Het congres is de perfecte gelegenheid om diepere inzichten te krijgen in deze belangrijke onderwerpen en praktische tips te ontvangen van experts in het veld." Meer informatie over het congres 'De Week van Arts en Leefstijl' of direct inschrijven.